قوانین شطرنج فیده شامل بازی زنده شطرنج ] بازی بر روی صفحه [است. این قوانین در هفتادویکمین کنگره فیده در نوامبر 2000 در استانبول ( ترکیه ) به تصویب رسیده است و از اول ژونیه 2001 جاری خواهد بود. متن انگلیسی این قوانین ، متن معتبر اصلی شمرده میشود . در متن انگلیسی ، ضمیرهای مذکر شامل ضمیرهای مونث نیز هست. [متن فارسی از متن انگلیسی ترجمه شده است. ]

ماهیت و اهداف بازی شطرنج

– بازی شطرنج بین دو حریف انجام می شود که مهرهای خود را به نوبت در یک صفحه مربع به نام صفحه شطرنج حرکت می دهند. بازیکن دارای مهرهای سفید بازی را آغاز می کند.

نوبت حرکت بازیکن موقعی است که حرکت حریف او انجام شده باشد.

2-1 .هدف هر بازیکن قرار دادن شاه حریف در معرض حمله است به نحوی که حریف هیچ حرکت قانونی برای اجتناب از گرفته شدن شاه در حرکت بعد نداشته باشد. بازیکنی که موفق به این امر شود اصطلاحا شاه حریف را " کیش و مات " کرده است و بازی را برده است. حریف که شاه او کیش و مات شده است بازی را باخته است.

3-1 .اگر پوزیسیون طوری باشد که هیچ یک از دو بازیکن نتواند احتمالا کیش و مات کند بازی مساوی است.

پوزیسیون اولیه مهره ها در صفحه شطرنج

.صفحه شطرنج یک شبکه 8×8 از 64 مربع مساوی است که یک در میان به رنگ روشن و تیره هستند (مربعهای سفید و سیاه ). صفحه شطرنج بین دو بازیکن قرار میگیرد ، به نحوی که آخرین مربع سمت راست هر بازیکن سفید باشد.

2-2 .در ابتدای بازی یکی از بازیکنان 16 مهره به رنگ روشن (مهره های سفید ) دارد ، بازیکن دیگر 16 مهره به رنگ تیره ( مهره های سیاه دارد).

این مهره ها عبارتند از:

یک شاه سفید

یک وزیر سفید

دو رخ سفید

دو فیل سفید

دو اسب سفید

هشت پیاده سفید

یک شاه سیاه

یک وزیر سیاه

دو رخ سیاه

دو فیل سیاه

دو اسب سیاه

هشت پیاده سیاه

3-2.پوزیسیون اولیه مهره ها در صفحه شطرنج به صورت زیر است :

2-4 .هشت ستون عمودی مربعها را " ستون " مینامند .هشت زدیف افقی مربعها را " عرض " می خوانند .خط مستقیمی که از مربعهای همرنگ بگذرد و محل تلاقی این مربعها را به هم وصل کند "قطر" نامیده میشود.

                              *** نویسنده: غلامرضا عالی پور ***